Svim muslimanima poznata je činjenica o postojanju dvaju harema:
- mekanski harem,
- medinski harem.
Mekanski harem
Kaba je građena pet puta: Prvi su je sagradili meleki ili Adem ili Šit b. Adem, potom Ibrahim, a.s., na već postojećim temeljima, potom Kurejšije u doba džahilijeta, a prije poslanstva Muhammeda, s.a.v.s., potom Ibn Zubejr zbog toga što je bila izgorjela, i na kraju Hadždžadž b. Jusuf.
Harem (prostor oko Kabe) je proširivan više puta : Prvi koji ga je proširio bio je Omer b. Hattab, r.a., potom u vrijeme hilafeta Osman b. Affana, r.a., potom u vrijeme vladavine Velid b. Abdu-l-Melika, potom u vrijeme Mehdija, potom zadnje proširenje u vrijeme saudijske vladavine.
Prvi koji je obložio (stavio prekrivač) Kabu bijaše Poslanik, s.a.v.s., sa Jemenskim ogrtačem, potom Ebu Bekr, Omer, Osman, Muavija, Ibn Zubejr i dr
Velid b. Abdu-l-Melik bijaše prvi čovjek u Islamu koji ukrasi K’abu zlatom. K’abu je lijepo namirisavati ali nije dopušteno ništa od nje uzimati radi bereketa.
Kaba bijaše prva građevina na Zemlji koja je podignuta radi robovanja Allahu, dž.š.. U Haremu Meke se podjednako povećavaju i grijesi i sevabi. Namaz obavljen u Haremu vrijedi koliko 100.000 namaza na drugom mjestu.
Kod ulaska u Harem postoje pravila koja je mustehab poštovati i izvršavati, a to su:
- • osoba koja zanijeti obavljanje hadža sa nekog od mikata, poželjno je da prvo dođe u Mekku, a odatle da ide na Arefat, tj. da ne ide direktno na Arefat;
- • kada se približi mekanskom Haremu da uči sljedeću dovu:
- اللَّهُمَّ هَذَا حَرَمُكَ وَ أَمَنُكَ، فَحَرِمْنِي عَلَى النَّار، وَآمِنِي مِنْ عَذَابِكَ يَوْمَ تَبْعَثُ عِبَادِكَ، وَاجْعَلْنِي مِنْ أوْلِيَائِكَ وَأَهْلُ طَاعَتِكَ
- “Allahumme haza haremuke ve emnuke, fe harrimni ale-n-nari, ve aminni min azabike jevme teb’asu ibadeke, vedž’alni min evlijaike ve ehli ta’atike.”;
- • sunnet je u Mekku ući putem između dva brda, koji se zove “ Senijetu-Kuda”, a tim putem i izaći,
- • ulazak u Mekku može biti noću ili danju; Allahov Poslanik, s.a.v.s., ušao je u Mekku danju, kada je htio obaviti hadž a noću kada je htio obaviti umru;
- • prilikom ulaska u Mekku ili Harem da se, što je više u mogućnosti, susteže od uznemiravanja drugih;
- • ne ulaziti u Harem, odnosno Mekku, osim u stanju ihrama, tj. sa nijjetom obavljanja umre ili hadža;
- • prilikom prvog susreta sa Kabom da digne ruke i prouči sljedeću dovu:
- اللَّهُمَّ زِدْ هَذَا الْبَيْتَ تَشْرِيْفًا وَتَعْظِيْمًا وَتَكْرِيْمًا وَمَهَابَةً، وَزِدْ مِن شَرَفِهِ وَعَظَمِهِ مِمَّنْ حَجَّهُ أَوْ اْتَمَرَهُ تَشْرِيفًا وَتَكْرِيْمًا وَتَعْظِيْمًا وَبِرًّا،
- اللَّهُمَّ أَنْتَ السَّلاَمْ، وَمِنْكَ السَّلاَمْ، فَحَيِّنَا رَبَّنَا بِالسَّلاَم.
- “Allahumme zid haze-l-bejte tešrifen ve te’azimen ve tekrimen ve mehabeten, ve zid min šerefihi ve azamihi mimmen hadždžehu ev i’atemerehu tešrifen ve tekrimen ve te’azimen ve birren; Allahumme ente-s-selam ve minke-s-selam fehajjina rabbena bisselam.”
- Nakon ovih dova mogu se učiti i druge dove; treba tražiti od Uzvišenog Allaha što više oprosta;
- mustehab je u Harem ući na vrata Beni Šejbe, desnom nogom i izgovoriti sljedeću dovu:
- أعُذُ بِاللهِ الْعَظِمْ، وَبِوَجْهِهِ الْكَرِيْم، وَسُلْطَانِهِ الْقَدِيمْ مِنَ الشَيْطَانِ الرَّجِيم، بِسْمِ الله، وَالحَمْدُ لله، اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّد، اللّهُمَّ اغْفِرْ لِي ذُنوُبِي، وَافْتَحْ لِي أبْوَابَ رَحْمَتِكَ
- “Euzu billahi-l-azim, ve bivedžhihi-l-kerim, ve sultanihi-l-kadim mine-š-šejtani-r-radžim, bismillah, ve-l-hamdulillah, Allahumme salli ala Muhammedin ve ala ali Muhammed, Allahummeg-fir li zunubi vefteh li ebvabe trahmetike.”;
- • pri ulasku u Harem prvo treba obaviti tavaf, jer je on tehijjetu-l-mesdžid, koji važi samo za Harem.
Posjeta važnijih mjesta u Mekki:
Među važnijim mjestima koje bi trebalo posjetiti, mada nije obavezno i naređeno, jesu sljedeća mjesta :
- • kaburi Ismaila, a.s., i njegove majke Hadžere, koji se nalaze na Hidžru;
- • kabur Adema, a.s., na brdu Ebu Kubejs;
- • brdo spomenuto u Kur’anu, koje se zove Sevr. Ovo je jedno od mnogobrojnih mekanskih brda. Nalazi se u južnom djelu Mekke, na udaljenosti 6 milja, i visine oko 500 metara. Ovo brdo bijaše sklonište Poslanika, s.a.v.s., i Ebu Bekra, r.a., kada krenuše put Medine, tj. čineći Hidžru;
- • brdo u kojem poče Objava, koje se zove Hira’. Ovo se brdo nalazi na sjevernoj strani Mekke, na udaljenosti 5 kilometara, i visine 200 metara. Smješteno je na lijevoj strani na putu za Arefat;
- • “Daru-l-Erkam”, u blizini Safe. Erkam el-Mahzumij primi islam poslije šesterice ashaba. Njegova kuća bi mjestom širenja islama u početku pozivanja. U ovoj istoj kući islam primi Omer, r.a.;
- • mezarje Hadžun smješteno na sjevernoj strani Mekke. Ovo mezarje datira još od džahilijetskog doba. U blizini ovog mezarja nalazi se mezarje po imenu Benu Hašim. U njemu su pokopani, između ostalih: djed Poslanika, s.a.v.s., Abdu Menaf i Abdu-l-Muttalib; Poslanikov amidža Ebu Talib; Poslanikova majka Amina; Poslanikova žena Hatidža, r.a.; mezar Abdullaha b. Zubejra i njegove majke Esme b. Ebi Bekr, r.a.
Medinski harem
Džamiju u Medini gradio je lično Poslanik, s.a.v.s., sa svojim ashabima. Njena je površina iznosila 70×60 podlaktica. Prvi koji proširi ovaj mesdžid bijaše Omer, potom Osman, potom Abdu-l-Melik b. Mervan, potom njegov sin Velid, potom posljednje proširenje od strane Saudijske Arabije – tj. kralja Abdu-l-Aziza Al-Su’uda, te kralja Fahda. Namaz u ovom mesdžidu ima vrijednost hiljadu namaza u nekom drugom mesdžidu.
Mustehab je posjetiti kaburove Poslanika, s.a.v.s., Ebu Bekra, r.a., i Omera, r.a., koji se nalaze u džamijskom haremu. Prilikom posjete ovih kaburova treba imati na umu sljedeće:
- • sunnet je posjetiti kabur Allahova Poslanika, s.a.v.s., shodno hadisu: “Ko posjeti moj kabur, zaslužio je moj šefa’at,” i “Ko me posjeti poslije moje smrti kao da me je posjetio dok sam bio živ.”;
- • mustehab je prilikom polaska na put da se posjeti ovo sveto mjesto, što više donositi salavat i selam na Allahova Poslanika, s.a.v.s.;
- • mustehab je da se osoba okupa prije ulaska u mesdžid i obuče najljepšu i najčišću odjeću;
- • mustehab je u Harem ući desnom nogom i izgovoriti sljedeću dovu:
- أعُذُ بِاللهِ الْعَظِمْ، وَبِوَجْهِهِ الْكَرِيْم، وَسُلْطَانِهِ الْقَدِيمْ مِنَ الشَيْطَانِ الرَّجِيم، بِسْمِ الله، وَالحَمْدُ لله، اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّد، اللّهُمَّ اغْفِرْ لِي ذُنوُبِي، وَافْتَحْ لِي أبْوَابَ رَحْمَتِكَ
- “Euzu billahi-l-azim, ve bivedžhihi-l-kerim, ve sultanihi-l-kadim mine-š-šejtani-r-radžim, bismillah, ve-l-hamdulillah, Allahumme salli ala Muhammedin ve ala ali Muhammed, Allahummeg-fir li zunubi vefteh li ebvabe trahmetike.”;
- • prvo, po mogućnosti ući u “Revdu” (mjesto između kabura i mimbera Poslanika, s.a.v.s.) i tu klanjati dva rekata tehijjetu-l-mesdžida;
- • otići do kabura Allahova Poslanika, s.a.v.s., i nazvati selam. To možemo uraditi na sljedeći način:
- السَّلامُ عَلَيْكَ يَا رَسُولُ الله، السَّلامُ عَلَيْكَ يَا نَبِيَّ الله، السَّلامُ عَلَيْكَ يَا خَيْرَ خَلْقِ الله، السَّلامُ عَلَيْكَ يَا حَبِبَ الله، السَّلامُ عَلَيْكَ يَا نَبِيَّ الرحمة، السَّلامُ عَلَيْكَ يَا أبَا القَاسِم، السَّلامُ عَلَيْكَ يَا رَسُولُ رَبِّ العَالَمِينَ، السَّلامُ عَلَيْكَ يَا سَيِّدَ الْمُرْسَلِينَ وَخَتَمُ النَّبِيِّينَ، أّشْهَدُ أنْ لاَ إلَهَ إلاَّ الله وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَه، وَأشْهَدُ أنَّكَ عَبْدُهُ وَرَسُلُهُ، وَأشْهَدُ أنَّكَ قَدْ بَلَغْتَ الرِّسَالَةَ وَأدَيْتَ الأَمَانَةَ، وَنَصَحْتَ الأُمَةَ، وَجَهَدْتَ في الله حَقَّ جِهَادِه. اللهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّد كَمَا صَلَّيْتَ عَلى إبْرَاهِيمَ وعَلَى آلِ إبْرَاهِيمَ، وبَارِك عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّد كَمَا بَارَكْتَ عَلى إبْرَاهِيمَ وعَلَى آلِ إبْرَاهِيمَ، إنَّكَ حَمِدٌ مَجِيدْ.
- “Es-selamu alejke ja resulallah, Es-selamu alejke ja nebijjallah, Es-selamu alejke ja hajre halkillah, Es-selamu alejke ja habibellah, Es-selamu alejke ja nebijju-r-rahmeti, Es-selamu alejke ja ebe-l-Kasimi, Es-selamu alejke ja resulu rabbi-l-alemine, Es-selamu alejke ja sejjidu-l-murseline ve hatemu-n-nebijjine, Ešhedu en la ilahe illallahu vahdehu la šerike leh, ve ešhedu enneke abduhu ve resuluh, ve ešhedu enneke kad bellagte-r-risalete ve edejte-l-emanete, ve nesahte-l-ummete, ve džahedte fillahi hakka džihadih. Allahumme salli ala Muhammedin ve ala ali Muhammedin kema sallejte ala Ibrahime ve ala ali Ibrahime, Allahumme barik ala Muhammedin ve ala ali Muhammedin kema barekte ala Ibrahime ve ala ali Ibrahime, inneke hamidun medžid.”
- Ko bude želio skratiti ovaj svoj “selam”, može to uraditi sljedećim riječima:
- السَّلامُ عَلَيْكَ يَا رَسُولُ الله، صَلَى الله عَلَيْكَ وَسَلَّم.
- “Es-selamu alejke ja Resulullah, sallallahu alejke ve sellem.”;
- • pomaknuti se malo u desnu stranu (koliko jedan korak) i nazvati selam Ebu Bekru, r.a., sljedećim riječima:
- السَّلامُ عَلَيْكَ يَا أبَا بَكْرٍ صَاحِبَ رَسُولَ لله، وَثَانِيهِ في الغَارِ، جَزَاكَ الله عَنْ أمَّةِ نَبِيِّهِ خَيْراً.
“Es-selamu alejke ja Eba Bekrin, sahibe resulillahi, ve sanijehi fil-gari, džezakellahu an ummetihi hajren.”; - • pomaknuti se malo u desnu stranu (koliko jedan korak) i nazvati selam Omeru, r.a., sljedećim riječima:
- السَّلامُ عَلَيْكَ يَا عُمَر، أعَزَ الله بِكَ الإسْلاَمَ، جَزَاكَ الله عَنْ أمَّةِ مُحَمَّدٍ خَيْراً.
“Es-selamu alejke ja Umer, eazzellahu bike-l-islame, džezakellahu an ummeti Muhammedin hajren.”; - • nije dopušteno činiti tavaf (obilaziti) oko kabura Poslanika, s.a.v.s., niti oko džamije, a niti dodirivati i ljubiti ogradu radi berićeta, nastojati da se tokom boravka u Medini, što više namaza obavi u Haremu.
Neka vam je uzor Poslanik s.a.v.s.!
Ponašanje se uči oponašanjem, od male dobi! Kad smo mali učimo ponašanje gledajući i oponašajući svoga babu i majku. Kada smo narasli koga ćemo oponašati? Tko je naš najbolji uzor i ideal. Božji poslanik s.a.v.s.!.